با آزمون بيوفيزيکال، سلامت جنين در دوران بارداري سنجيده مي شود. اين آزمون با کنترل الکتريکي قلب جنين و سونوگرافي انجام مي شود، که ضربان قلب، تون عضلاني، حرکات، تنفس و ميزان مايع آمنيوتيک اطراف جنين اندازه گيري اين آزمون مي شود. معمولا در 3 ماهه آخر بارداري انجام مي شود، اما اگر احتمال آسيب جنين در دوران بارداري وجود داشته باشد، ممکن است در هفته هاي 28 تا 34 بارداري انجام شود چون در اين زمان احتمال کاهش رشد جنين در رحم وجود دارد و ممکن است بسياري از مشکلات اتفاق بيفتد. آزمون بيوفيزيکال در مادراني که بارداري عادي دارند و رشد جنينشان مشکلي ندارد، معمولا در هفته 32 بارداري براي اولين بار و با نظر پزشک انجام مي گيرد. در برخي زنان که بارداري هاي پرخطر دارند، ممکن است لازم باشد اين آزمون هر هفته يا 2 بار در هفته در 3 ماهه آخر انجام گيرد. در مامايي مدرن توصيه مي شود آزمون بيوفيزيکال براي همه مادران انجام شود، به خصوص براي بررسي سلامت جنين در بارداري هايي که بيش از 40 هفته طول کشيده است، اما جزو آزمون هاي استاندارد و معمول دوران بارداري نيست. اگر وزن گيري جنين مناسب باشد و بارداري روند خوبي را طي کند، لزومي به انجام آزمون بيوفيزيکال نيست
اين آزمون چگونه انجام مي شود؟
از روش مخصوص سونوگرافي براي آگاهي از حرکت هاي جنين و افزايش ضربان قلب بدون حرکت استفاده مي شود که به آن آزمون بدون استرس گفته مي شود، همچنين مي توان از ميزان تون عضلاني، ميزان تنفس و ميزان مايع آمنيوتيک اطراف جنين هم مطلع شد، اگر اين 5 مورد در محدوده طبيعي باشند، مشخص مي شود که جنين رشد خوبي دارد
در چه مواردي انجام آزمون بيوفيزيکال ضروري است؟
اگر مادر به يکي از اين بيماري ها مشکوک بود، حتما بايد اين آزمون انجام شود که از آن جمله مي توان به پرکاري تيروييد، مشکلات خوني، لوپوس، بيماري هاي مزمن کليه، ديابت نوع اول يا ديابت بارداري و مسموميت بارداري و فشارخون بالا اشاره کرد. همچنين انجام آزمون در صورتيکه ميزان مايع آمنيوتيک خيلي کم يا خيلي زياد باشد، در بارداري دو يا چند قلويي يا بارداري اي که از هفته هاي 40 تا 42 گذشته است هم توصيه مي شود
آيا آمادگي خاصي براي اين آزمون مورد نياز است؟
گاهي از مادر خواسته مي شود 4 تا 6 ليوان آب بنوشد زيرا مثانه پر هميشه در سونوگرافي کمک مي کند امواج صوتي بهتر منتقل و تصاوير واضح تري ايجاد شود. گاهي تا پايان انجام آزمون مادر نبايد مثانه خود را خالي کند اما اگر درد داشته باشد، حتما بايد پزشک را مطلع کند. البته اگر اين کار در اواخر بارداري انجام شود، نيازي به پربودن مثانه نيست. مادر به پشت يا به پهلو مي خوابد و به شکم او ژل ماليده مي شود تا به وسيله حسگر، حرکات جنين بهتر درک شود، حتي مادر قادر خواهد بود جنين را از مانيتور ببيند
آيا اين آزمون خطري هم دارد؟
احتمال بروز خطر براي مادر و جنين کم است اما ممکن است مادر کمي اضطراب داشته باشد، چون اگر نتيجه آزمون مشکلاتي را در جنين نشان دهد، لازم است بررسي هاي ديگر انجام شود