اکلامپسي (به انگليسي: Eclampsia) آغاز حملات تشنج در زنان داراي پره اکلامپسي است که پيشتر اين اختلال چند ارگاني ناشي از حاملگي با نشانه‌هاي افزايش فشار خون و پروتئينوري يا دفع پروتئين در ادرار خود را نشان داده‌است. حمله تشنج مي‌تواند پيش، در هنگام و يا پس‌از زايمان رخ دهد.
پره اکلامپسي و اکلامپسي (مسموميت حاملگي) در واقع يك اختلال خطرناك در فشار خون، كاركرد كليه و دستگاه عصبي مركزي است كه ممكن است از هفته بيستم بارداري تا هفت روز پس از زايمان رخ دهد.
علت پره اکلامپسي چيست؟
علت دقيق براي پره اکلامپسي هنوز هم به طور کامل شناخته شده نيست با اين حال، شرايط پزشکي خاص مانند ديابت و فشار خون بالا مي تواند مقدار جريان خون به جفت را محدود کند اين تغييرات جريان خون مي تواند باعث وارد شدن مقادير بالايي از پروتئين هاي جفت به داخل جريان خون شود که مي تواند سبب پره اکلامپسي شود.
عوامل تشديد كننده اکلامپسي
·تغذيه نامطلوب
· ديابت شيرين
· بالا بودن فشار خون قبل از بارداري
· بيماري‌هاي مزمن كليه
· اختلالات ايمني، نظير لوپوس
· بارداري اول
· بروز پره آكلامپسي در طي يك بارداري لزوماً به معني تكرار آن در بارداري‌هاي بعدي نيست، ولي با يك بار بروز، خطر عود آن در بارداري‌هاي بعدي افزايش مي‌يابد.
·چاقي
·بارداري دوقلو يا چندقلو
·سابقه خانوادگي پره اکلامپسي يا آکلامپسي
علايم شايع پره اکلامپسي
تغذيه نامطلوب مي تواند در بيماري اکلامپسي موثر باشد
• افزايش قابل توجه فشار خون، حتي اگر هنوز در محدوده طبيعي قرار داشته باشد.
• ورم صورت، دست‌ها و پاها كه هنگام صبح شديدتر است.
• افزايش وزن بيش از حد معمول (بيش از نيم كيلوگرم در هفته در سه ماهه آخر بارداري)
پره اکلامپسي شديد:
♦ تداوم افزايش فشار خون
♦ تداوم ورم صورت و اندام‌ها
♦ تاري ديد
♦ سردرد
♦ تحريك‌پذيري
♦ درد شكم
اکلامپسي:
* تشديد علايم فوق
* انقباضات عضلاني
* تشنج
* اغما
پيشگيري از پره اکلامپسي
در برخي از زنان استفاده از مکمل کلسيم براي پيشگيري از اکلامپسي مفيد است
پژوهشگران در حال مطالعه براي راه هاي پيشگيري از پره اکلامپسي هستند اما تا کنون، هيچ استراتژي روشن پديد نيامده است. خوردن نمک کمتر، تغيير در فعاليت هاي خود، محدود کردن کالري، مصرف سير و يا روغن ماهي خطر را کاهش نمي دهد.
مفيد بودن افزايش مصرف ويتامين C و E نشان داده نشده است و تحقيقات بر روي ويتامين D در حال پيشرفت است. با اين حال در بعضي از موارد، شما ممکن است قادر به کاهش خطر ابتلا به پره اکلامپسي باشيد با:
- آسپرين با دوز پايين : اگر شما در حاملگي هاي قبلي پره اکلامپسي داشتيد که در نتيجه قبل از هفته 34 بارداري منجر به زايمان شده است و يا ابتلا به پره اکلامپسي در بيش از يک حاملگي قبلي داريد دکتر شما ممکن است توصيه به مصرف دوز پايين آسپرين بين 60 و 81 ميلي گرم روزانه شروع با تاخير در اوايل سه ماهه سوم نمايد.
- مکمل هاي کلسيم: در برخي از جمعيت ها، زناني که کمبود کلسيم قبل از بارداري دارند و در دوران بارداري به اندازه کافي نمي توانند کلسيم را از طريق رژيم غذايي خود دريافت کنند ممکن است از مکمل هاي کلسيم براي جلوگيري از ابتلا به پره اکلامپسي بهره مند شوند.
اين مهم است که شما هيچ کدام از داروها، ويتامين ها يا مکمل ها را نبايد بدون مشورت با دکتر خود مصرف کنيد.
قبل از اينکه باردار شويد به خصوص اگر شما در حاملگي قبلي پره اکلامپسي داشتيد يک ايده خوب اين است که اگر اضافه وزن داريد وزنتان را کاهش دهيد و مطمئن شويد که اگر ديابت داريد به خوبي کنترل مي شود.
هنگامي که شما حامله هستيد از خود و کودکتان از طريق مراقبت هاي اوليه و به طور منظم قبل از تولد مراقبت کنيد. اگر پره اکلامپسي زود تشخيص داده شود براي جلوگيري از عوارض و ايجاد بهترين انتخاب براي شما و کودکتان همکاري شما با پزشکتان لازم است.
عواقب مورد انتظار در عارضه اکلامپسي
اکلامپسي اگر تشخيص داده شود و در سراسر بارداري درمان شود، معمولاً بدون عارضه‌اي و در عرض هفت روز پس از زايمان برطرف ميشود. پره آكلامپسي شديد و عوارض ناشي از فشار خون بالا همچنان يك عامل مهم دخيل در مرگ‌ومير مادران محسوب مي‌گردد. اگر زايمان پيش از موعد رخ دهد، احتمال زنده ماندن نوزاد بستگي به ميزان بلوغ جسمي او دارد. مرگ جنين در اين شرايط شايع است.
عوارض احتمالي اکلامپسي
¤ سكته مغزي
¤ تشنج
¤ ادم ريه
¤ نارسايي كليه
¤ افزايش خطر بروز فشار خون بالاي غيرمرتبط با بارداري پس از 30 سالگي
چگونه پره اکلامپسي تشخيص داده مي شود؟
از نشانه هاي تشخيص اکلامپسي فشار خون بالا مي باشد پروتئين ( پروتئين در ادرار ).
ο نمونه ادرار 24 ساعت جمع آوري شده و مقدار پروتئين موجود در آن مي تواند نشانه اي از شدت بيماري باشد.
ο آزمايش خون براي چک کردن کبد و کليه ها و لخته شدن خون انجام مي شود.
ο سونوگرافي جنين: بر پيشرفت کودک از نزديک نظارت خواهد شد و مطمئن مي شوند که او به درستي در حال رشد است.
ο فشار خون بالا: فشار خون زن خيلي بالا است. فشار خون 140/90 ميلي متر جيوه در دوران بارداري غير طبيعي است.
ο تست بدون استرس: دکتر چک مي کند که چگونه ضربان قلب کودک به حرکت واکنش نشان مي دهد اگر ضربان قلب را افزايش مي دهد 15 ضربه يا بيشتر در يک دقيقه به مدت حداقل 15 ثانيه دو بار، براي هر بيست دقيقه نشانه ي آن است که همه چيز احتمالا خوب است.
درمان پره اکلامپسي چيست؟
پره اکلامپسي تا زماني که کودک به دنيا نيايد درمان نمي شود. تا زماني که فشار خون مادر پايين نيايد او در معرض خطر بيشتر سکته مغزي، خونريزي شديد، جداشدن جفت و تشنج مي باشد.
در برخي موارد، به خصوص اگر پره اکلامپسي در اوايل آغاز شده باشد زايمان ممکن است بهترين گزينه براي جنين نباشد. زناني که در حاملگي هاي قبلي پره اکلامپسي داشته اند بايد در جلسات قبل از تولد بيشتر شرکت کنند.
در عارضه اکلامپسي داروهاي زير ممکن است توصيه شوند:
داروهاي مورد استفاده براي کنترل فشار خون مزمن بالا در دوران بارداري عبارتند از:
* داروهاي ضد فشارخون : براي کاهش فشار خون تجويز مي شود.
* متيل دوپا.
* نيفديپين.
* هيدرالازين: اين دارو داخل وريدي به سرعت براي کاهش فشار خون به شدت بالا در دوران بارداري استفاده مي شود.
* لابتالول: اين دارو داخل وريدي به سرعت براي کاهش فشار خون به شدت بالا در بيمارستان است اين داروي خوراکي براي کنترل فشار خون بالا در دوران بارداري نيز داده ميشود.
* کورتيکواستروئيدها : اگر مادر مبتلا به سندرم HELLP يا پره اکلامپسي باشد، اين داروها ممکن است کارکرد پلاکت و کبد را فراهم کنند که طول بارداري را افزايش مي دهد.
* ضد تشنج ها : در موارد شديد، به منظور جلوگيري از تشنج براي اولين بار، دکتر ممکن است سولفات منيزيم تجويز کند.
استراحت: اگر تا زمان زايمان مدت زيادي باقي مانده است و نشانه هاي او خفيف است پزشک ممکن است توصيه به استراحت در رختخواب نمايد اين کمک مي کند تا فشار خون پايين بيايد و به نوبه خود باعث افزايش جريان خون به جفت مي شود که به نفع کودک است.
علائم پره اکلامپسي در عرض چند هفته بعد از زايمان رفع خواهد شد. برخي داروهاي ضد فشار خون در طول حاملگي خطرناک هستند اگر شما داروهاي ضد فشار خون مصرف مي کنيد با دکتر خود در مورد ايمني پزشکي صحبت کنيد.
مراقبت پس از زايمان پره اکلامپسي
علائم پره اکلامپسي در عرض چند هفته بعد از زايمان رفع خواهد شد
اگر شما پره اکلامپسي متوسط تا شديد داريد خطر ابتلا به تشنج ( اکلامپسي) براي 24 تا 48 ساعت اول پس از زايمان ادامه مي يابد. (در موارد بسيار نادر، تشنج بعداً در دوران پس از زايمان گزارش شده است) بنابراين ممکن است سولفات منيزيم به مدت 24 ساعت پس از زايمان ادامه يابد.
فشار خون به احتمال زياد چند روز پس از زايمان به حالت عادي بر مي گردد در موارد نادر مي تواند 6 هفته يا بيشتر طول بکشد مگر اينکه شما داراي فشار خون بالاي مزمن باشيد. برخي از زنان 6 هفته پس از زايمان هنوز فشار خون بالا دارند و در بلند مدت به سطح عادي بازگشت مي نمايد.
اگر فشار خون شما هنوز هم پس از زايمان بالا باشد ممکن است يک داروي فشار خون به شما داده شود. بعد از آن شما نياز به معاينات منظم پزشکي داريد.